همه افراد ممکن است در مقاطع مختلف از زندگی خود دچار اضطراب شوند. این نوع اضطراب امری طبیعی و بخشی از زندگی انسان می باشد. اما افرادی که دچار اختلالات اضطرابی هستند، همواره دچار اضطراب بوده و نه تنها مشکلشان حل نمی شود، بلکه در صورت عدم درمان و به مرور زمان ممکن است بیماری آنها تشدید گشته، باعث اختلال در انجام وظایف شغلی، تحصیلی و خانوادگی ایشان گردد. در این مقاله و شماره بعدی مجله به بررسی اختلالات اضطرابی می پردازیم.
انواع اختلالات اضطرابی (Anxiety Disorders): این اختلالات معمولا به سه گروه اصلی شامل اختلال اضطراب فراگیر (Generalized Anxiety Disorder)، اختلال هراس (Panic Disorder) و انواع اختلالات ترس (Various Phobia-Related Disorders) تقسیم می شوند.
اختلال اضطراب فراگیر یا GAD: افراد مبتلا به این نوع اختلال، اضطراب و نگرانی شدیدی در مورد مسائل روزمره مانند بهداشت فردی، روابط اجتماعی، محیط کار و شرایط کاریشان را برای مدت حداقل شش ماه (در اکثر روزها) از خود نشان می دهند. علائم این اختلال عبارتند از:
از دست دادن انرژی، به سرعت خسته شدن، احساس خستگی مفرط و احساس پایان یافتن همه چیز
مشکل داشتن برای کنترل احساس نگرانی و اضطراب
مشکل در تمرکز و احساس تهی شدن ذهن
تحریک پذیری فوری و انقباض عضلات
اختلالات خواب مانند مشکل در به خواب رفتن و یا بیدار شدن در نیمه شب
اختلال هراس یا Panic Disorder: افراد مبتلا به این نوع اختلال، دچار حملات غیرمنتظره و تکرارشونده هراس (پنیک) می شوند. این حملات به صورت هراس فزاینده و شدید، به سرعت شروع شده و در عرض یک دقیقه به اوج خود می رسند. حملات ممکن است بدون مقدمه و یا به واسطه یک شیء یا موقعیت ترس آور آغاز گردند. افراد مبتلا ممکن است حالات زیر را در طی یک حمله هراس تجربه کنند: احساس تپش قلب، تندی ضربان قلب و یا ضربان کوبنده قلب، تعریق، لرزش، احساس تنگی نفس یا خفگی، احساس نزدیکی مرگ و احساس نداشتن کنترل بر بدن.
این افراد اغلب نگران حملات بعدی هستند و به شدت از اشیاء، مکان ها، موقعیت ها و رفتارهایی که ممکن است باعث شروع حملات گردند، پرهیز می کنند. نگرانی از شروع حملات و تلاش زیاد ایشان برای پرهیز از وقوع این حملات، باعث بروز مشکلات زیادی در زندگی شخصی و اجتماعی این افراد می گردد.
انواع اختلالات ترس: فوبیا (Phobia) به یک نوع ترس شدید غیرمنطقی از یک شیء، فعالیت و یا موقعیت خاص گفته می شود. افراد مبتلا به این اختلال، در مواجهه با عامل ایجاد کننده ترس به شدت دچار نگرانی و اضطراب می شوند و به همین دلیل با تمام وجود از آن عامل پرهیز می کنند و اگر بالاجبار با آن مواجه شوند، تحمل آن برایشان بسیار سخت و زجرآور خواهد بود. انواع اختلالات ترس را می توان به صورت زیر دسته بندی کرد:
ترس های خاص (Specific Phobias): افراد مبتلا در مواجهه با یک موضوع خاص دچار ترس و اضطراب شدید می شوند. برخی از این موضوعات خاص عبارتند از ارتفاع، پرواز، حیوانات خاص (مثل مار، سگ یا عنکبوت)، تزریق آمپول و مواجهه با خون. این افراد از فکر مواجهه با این موارد هم دچار نگرانی شدید می شوند.
اختلال اضطراب اجتماعی (Social Anxiety Disorder): این اختلال که در گذشته به نام فوبیای اجتماعی (Social Phobia) هم شناخته میشد عبارت است از ترس و نگرانی شدید از انجام فعالیت های اجتماعی و یا هر فعالیتی که در مقابل یک جمع انجام پذیرد. این افراد از صحبت کردن در مقابل جمع، بازی و اجرای نقش و حتی در موارد شدیدتر از حضور در مهمانی (که افراد غریبه ممکن است در آن حضور داشته باشند) هراس داشته و از آن پرهیز می کنند. این افراد در هنگام تحصیل هم مشکلات زیادی دارند و در کلاس درس معمولا خود را از نظر معلم و استاد مخفی می نمایند، چون حتی با وجود دانستن جواب سوالات، به شدت از پاسخ در برابر جمع واهمه دارند.
ترس از مکان های شلوغ (Agoraphobia): افراد مبتلا به این اختلال، از مواجهه با دو تا از موقعیت های زیر (و یا بیشتر و همه موارد) به شدت هراس داشته و از آن اجتناب می کنند:
استفاده از حمل و نقل عمومی (مانند اتوبوس، مترو و قطار)، قرار گرفتن در محیط های بسته و کوچک مانند آسانسور، قرار گرفتن در محیط های شلوغ مانند بازار یا استادیوم ورزشی و یا حتی خروج از خانه و قرار گرفتن در فضاهای باز. ترس این افراد از این موقعیت ها بیشتر به این دلیل است که فکر می کنند اگر دچار حمله فوبیا شوند، فرار از آن موقعیت برایشان بسیار دشوار خواهد بود. در موارد شدید، افراد ممکن است کاملا خانه نشین شوند.
اختلال ترس از تنهایی (Separation Anxiety Disorder): اگرچه ترس از تنهایی به طور طبیعی ممکن است در کودکان اتفاق بیافتد، این حالت در بزرگسالان نیز ممکن است دیده شود. افراد مبتلا معمولا دچار وابستگی به فرد یا افراد خاصی از نزدیکان خود هستند و در صورت جدایی از آنها دچار هراس و نگرانی شدید می شوند. این افراد ممکن است دچار کابوس های شبانه ای شوند که در آنها از فرد یا افراد مورد نظر جدا شده اند و ناراحتی زیادی را از این جدایی احساس می کنند.
در شماره بعدی در مورد عواملی که ممکن است خطر ابتلا به اختلالات اضطرابی را افزایش دهند و روشهای درمان این اختلالات صحبت خواهیم کرد.
